همیشه از بچگی وقتی واژه “روابط عمومی” به گوشم میخورد، یاد روابط عمومی صدا و سیما میافتادم! در ادامه هم در ذهنم شخصی را تصور میکردم که در کنار یک تلفن قدیمی نشسته و منتظر است تا مردم به او زنگ بزنند و نسبت به خدمات و محصولاتشان انتقاد یا تشکر کنند.
اما بعد از گذشت چند سال و با کمی مطالعه در زمینه بازاریابی و فروش متوجه شدم که روابط عمومی چیزی خیلی فراتر و بزرگتر از یک منشی تلفنی است. فهمیدم حتی در بعضی شرکتها و سازمان وجود یک بخش روابط عمومی وظیفهشناس و فعال میتواند میزان موفقیت را تعیین کند. با توجه به همین موضوع، در این مقاله میخواهم به شما اطلاعات مفیدی در مورد روابط عمومی، وظایف این بخش سازمان و… بدهم. پس با من همراه باشید:
روابط عمومی چیست؟
روابط عمومی یا pr بخشی از یک سازمان است که به کل مجموعه برای داشتن یک رابطه مفید کمک میکند. البته قرار نیست این رابطه صرفا از طریق تلفن و… انجام شود. در اصل روابط عمومی از هر راهکاری کمک میگیرد تا این روابط با اعضای جامعه، مشتریان و… شکل بگیرد. این راهکارها ممکن است مواردی مثل:
- شبکههای اجتماعی،
- سخنرانی،
- وبینار،
- سمینار،
- رسانههای آنلاین و غیرآنلاین،
- و…
باشند. حالا سوالی که اینجا پیش میآید این است: روابط عمومی همان تبلیغات است؟
تفاوت روابط عمومی و تبلیغات چیست؟
روابط عمومی یک مجموعه باید بدون نیاز به صرف هزینه خاص، احساس خوبی نسبت به کل برند، محصول و خدمات در ذهن مردم ایجاد کند. در مقابل، تبلیغات به صورت مستقیم قرار است مشتریان را به سمت خرید هدایت کرده و البته برای رسیدن به این هدف هم نیاز به بودجه مالی دارد.
البته به طور اصولی روابط عمومی نباید برای رسیدن به اهداف مورد نظرش هزینهای پرداخت کند اما خب در دنیای امروز قوانین و شرایط کمی فرق کرده! مثلا ممکن است یک شرکت بزرگ برای اینکه بتواند یکی از دستاوردها و افتخاراتش را به گوش مردم برساند، از روابط عمومی خودش بخواهد که یک نشست خبری برای آنها تشکیل دهد. در ادامه روابط عمومی شرکت هم با پرداخت هزینه به چند خبرگزاری معتبر، شرایط را برای ایجاد این نشست خبری محیا میکند. در هر حال به طور اصولی یکی از تفاوتهای روابط عمومی با تبلیغات در پولی بودن و نبودن آنهاست.
تفاوت بعدی، تفاوت در جامعه هدف این دو است. زمانی که شما میخواهید برای یک محصولتان از تبلیغات استفاده کنید، احتمالا کل جامعه را هدف قرار نمیدهید. مثلا اگر بخواهید برای محصولاتتان که لوازم آرایشی است تبلیغ کنید، به سراغ جامعه هدف خودتان که خانمها هستند میروید.
اما در مقابل زمانی که صحبت از روابط عمومی میشود، دیگر جامعه هدف صرفا آن جامعه خریداران نیستند بلکه روابط عمومی، همه افراد یک جامعه بزرگ را هدف قرار میگیرد. شاید هم بهتر باشد بگویم که میان اعضای این جامعه تفاوت خاصی قائل نمیشود.
تفاوت دیگر تبلیغات و روابط عمومی در این است که تبلیغات اغلب با هدف برندسازی یا فروش مستقیم انجام میشود اما در بیشتر مواقع روابط عمومی هدف اعتمادسازی را دنبال میکند. اعضای روابط عمومی یک سازمان سعی میکنند با برگزاری رویدادهای مختلف، به مخاطبان بفهمانند که چرا مجموعه ما یک سازمان معتبر و قابل اعتماد است.
ابزارهای روابط عمومی کدامند؟
روابط عمومی برای رسیدن به اهدافش که در بالا به آنها اشاره خلاصهای کردم، نیاز به یک سری ابزار و راهکار دارد. در ادامه میخواهم اینها را به شما معرفی کنم. فقط یک نکته مهم را قبل از خواندن ادامه مطلب در نظر بگیرید. بخش روابط عمومی سازمان با بخش تولید محتوای آن یکی نیست. این اشتباهی است که در خیلی از سازمانها انجام میشود و بخش روابط عمومی و تولید محتوا را به عنوان یک مجموعه واحد مشخص میکنند. پس با توجه به این موضوع، ادامه مطلب را بخوانید:
1_ رویدادهای عمومی
یکی از رایجترین ابزارها و راهکارهای روابط عمومی، شرکت در رویدادهای عمومی یا حتی برگزاری آن است. به عنوان مثال در حوزه استارتاپها به صورت ماهانه رویدادهای مختلفی در شهرهای کشور برگزار میشود. اغلب شرکتهای نوپا و فعال در این زمینه سعی میکنند در این رویدادها حضور داشته و خودشان را به جامعه بشناسانند. از طرف دیگر، اغلب این رویدادها به کمک استارتاپهای بزرگ و برگزار میشود که باعث شناختهتر شدن آنها و جذب اعتماد بیشتر خواهد شد.
2_ گزارش خبری
احتمالا من و شمای مخاطب، بیشتر از تبلیغات تلویزیونی و… به گزارشهای خبری در مورد یک برند اعتماد میکنیم. در همین شرایط روابط عمومی از این اعتماد استفاده کرده و سعی میکند به کمک گزارشهای خبری، به اهداف خودش که همان جلب اعتماد و… است نزدیکتر شود.
البته در مورد گزارش خبری، شرایط کمی فرق کرده و گاها شرکتها برای اینکه از خودشان یک گزارش در یک رسانه مثل سایت خبرگزاری و… داشته باشند، هزینه پرداخت میکنند. نمونه رایج آن هم خرید رپورتاژ است. رپورتاژ متنی است که در یک سایت خبرگزاری معتبر منتشر شده و به یک برند یا محصولات و خدمات آن اشاره میکند. البته رپورتاژ صرفا با اهداف روابط عمومی منتشر نمیشود و هدف دیگر آن دریافت لینک از متن آن (بک لینک) و بهبود سئو سایت است.
3_ وبلاگ نویسی
ابزار دیگر مورد استفاده برای متخصصان روابط عمومی یک شرکت، وبلاگ سایت است. این ابزار همان است که باعث میشود خیلیها تصور کنند روابط عمومی میتواند با بخش تولید محتوا یکی شود. در اصل کارشناسان تولید محتوای یک شرکت اغلب مقالات و محتواهای آموزشی و همینطور محتواهای مربوط به محصولات را تولید میکنند؛ در حالی که کارکنان بخش روابط عمومی باید محتواهایی منتشر کنند که بتواند باعث ایجاد اعتماد شود.
به عنوان نمونه چند وقت پیش یک شرکت تبلیغات ایرانی، یک فایل گزارش با فرمت pdf در مورد نرخ تبلیغات سایتها و… منتشر کرد که بسیار هم در سطح وب دست به دست شد.
4_ شبکههای اجتماعی
خیلی از کسب و کارها به شبکههای اجتماعی صرفا به عنوان محلی برای فروش محصولات و… نگاه میکنند در حالی که کسب و کارهای بزرگ خارجی اغلب این شبکهها را بهترین ابزار برای پیاده سازی اهداف روابط عمومی خودشان میدانند. به عنوان نمونه میتوانید نگاهی به برندهای بزرگ مثل نایک و… داشته باشید. در بین شبکههای اجتماعی فعلی، توییتر و سپس لینکدین دو شبکه بسیار مناسب برای فعالیتهای مربوط به روابط عمومی هستند.
5_ انتشارات چاپی
البته امروزه با توجه به گسترش نقش دنیای مجازی و آنلاین، نقش انتشارات چاپی هم در تبلیغات و هم روابط عمومی کمتر شده، اما در هر حال یکی دیگر از ابزارهای مورد استفاده روابط عمومی شرکتها، انتشارات چاپی مثل مجلات، کاتالوگها و… هستند.
کلام آخر
همانطور که در این مقاله گفتم، روابط عمومی نقش مهمی در موفقیت یک شرکت مخصوصا در برندسازی دارد. بنابراین پیشنهاد میکنم به این بخش از مجموعه خودتان اهمیت زیادی بدهید. با آرزوی موفقیت